Eksmagazyn.pl

Osiągnęła najwyższe uznanie krytyki, miała sympatię publiczności, rozsławiła Polskę na licznych scenach międzynarodowych. Często porównywano ją do Heleny Modrzejewskiej. Była prawdziwą diwą. Występowała w najpoważniejszych i najpopularniejszych teatrach (m.in. Carnegie Hall), pod batutą najwybitniejszych dyrygentów, np. Leoncavalla, Mascagniego czy Toscaniniego. Na scenie towarzyszyli jej najwybitniejsi partnerzy, jak Gigli czy Szalapin, a podczas koncertów najwybitniejsi instrumentaliści. Adę Sari stawiano na równi z największymi sopranami koloraturowymi świata – Adeliną Patti, Malibran Catalani, Amelitą Galli Curci, Selmą Kurz.

Pedagog z powołania
O talencie pedagogicznym Ady Sari mówi Bogna Sokorska, śpiewaczka operowa: „Fenomen Ady Sari jako pedagoga polegał, naszym zdaniem, przede wszystkim na ogromnej wiedzy wokalnej – po części intuicyjnej, po części zdobytej pracą i doświadczeniem. Mówię „naszym zdaniem”, gdyż najczęściej bywałam u maestry razem z moim mężem Jerzym i oboje byliśmy świadkami jej metody pracy. Kiedy mąż akompaniował na lekcji, maestra mogła się całkowicie skupić na problematyce wokalnej. Na tę jej niepospolitą wiedzę złożyły się zarówno wielki talent wokalny i niebywała kultura muzyczna, jak i olbrzymie doświadczenie zdobyte długoletnią pracą i kontaktami z najwybitniejszymi dyrygentami, reżyserami i śpiewakami epoki. A wszystko to razem wkomponowało się we wrodzoną dobroć, serdeczność i życzliwość, z których wynikała chęć przekazania całym sercem tego zasobu wiedzy i doświadczenia. Nie pozwalała na mechaniczne naśladowanie swej barwy głosu i sposobu interpretacji, lecz indywidualnie kształtowała osobowość każdej uczennicy czy ucznia.”
Przez klasę Ady Sari przewinęły się m.in. Janina Stano, Bogna Sokorska, Maria Fołtyn, Zdzisława Donat, Urszula Trawińska-Moroz. Łącznie, niemal setka uczniów. Przejście na emeryturę w 1959 r. oznaczało dla niej tylko tyle, że zamiast w szkole przyjmowała uczniów u siebie na prywatnych korepetycjach a także na zlecenie akademii muzycznej.

Od Jadwigi Szayer do Ady Sari
Ada Sari urodziła się jako Jadwiga Szayer 29 czerwca 1886 r. w Wadowicach. Była córką znanego adwokata Edwarda Szayera i Franciszki z Chylińskich. Kiedy miała trzy lata rodzina Szayerów przeprowadziła się do Starego Sącza, gdzie ojciec otworzył kancelarię adwokacką, a wkrótce został burmistrzem. Funkcję tę pełnił przez 17 lub 26 lat (źródła różnie podają).
Pierwszą nauczycielką muzyki dla przyszłej, operowej diwy była matka, która była spokrewniona ze znanym muzykologiem Adolfem Chybińskim. Franciszka dbała o to, aby nie zaniedbać zdolności muzycznych córki. Do piątej klasy Jadwiga pobierała nauki w Klasztorze Klarysek w Starym Sączu. W księgach można odnaleźć zapisy, że była wyróżniającą się uczennicą. Następnie uczyła się w Cieszynie, potem w Krakowie, aby po maturze powrócić do Starego Sącza. Zdeterminowana, aby kształcić się w kierunku muzycznym, Jadwiga przekonała rodziców, że powinna nadal się edukować. W 1905 roku wyjechała do Wiednia, gdzie rozpoczęła naukę w elitarnej pensji hrabiny Pizzamano. Wiedeń to także miejsce jej spektakularnego debiutu. W 1907 r. zaśpiewała rolę Lalki w operze Aubera „La poupee automatique”. Publiczność była zachwycona, a Jadwiga zebrała entuzjastyczne recenzje.
Z trudem (profesor Rupnick nie był zachwycony jej głosem) rozpoczęła dalsze kształcenie we Włoszech. Po dwóch latach tytanicznej pracy zadebiutowała jako Małgorzata w operze „Faust” Gounoda, w Teatro Nazionale w Rzymie. Po kolejnych kilku udanych występach święciła tryumfy na wielu włoskich scenach, w Madrycie i Lizbonie oraz na tournee w Rosji.
Debiut w ojczystym kraju miał miejsce tuż przed pierwszą wojną światową. Ada wystąpiła w Teatrze Wielkim w Warszawie z „Rigoletto”. Polska publiczność przyjęła ją bardzo entuzjastycznie i serdecznie. Następnie Ada wróciła do Włoch, gdzie objechała cały Półwysep Apeniński z przedstawieniem „Cyrulika Sewilskiego”.

*Cytaty Bogny Sokorskiej oraz Marii Fołtyn pochodzą z publikacji Wacława Panka o Adzie Sari.
Fotografie ze zbiorów Jolanty i Jana Czechów ze Starego Sącza.

Cały wywiad dostępny w drukowanym wydaniu EksMagazynu (nr 28).