Eksmagazyn.pl

Zazwyczaj wystarczy zastosowanie domowych sposobów i usunięcie przyczyny problemu. Jednak w niektórych przypadkach utrata głosu ma źródło w poważniejszych zaburzeniach zdrowotnych.

Czym jest i ile trwa bezgłos?

Utrata głosu, w otolaryngologii nazywana afonią lub bezgłosem, to zaburzenie pracy fałdu głosowego. To najcięższa forma dysfonii, czyli zaburzeń fonacji. Całkowita utrata dźwięczności głosu znacząco utrudnia komunikację z otoczeniem, a co za tym idzie często prowadzi do wycofania z życia społecznego, a nawet zaburzeń nastroju. W poważnych stanach chorobowych pomoże przychodnia laryngologiczna. Zdarza się jednak, że utrata głosu to objaw infekcji lub choroby ogólnoustrojowej, która jest stosunkowo łatwa do leczenia.

Afonia może pojawić się nagle lub narastać przez kilka godzin. Zdarza się też, iż całkowitą utratę głosu poprzedzają dolegliwości takie jak podrażnienie gardła, długotrwała chrypka, zmiana zabarwienia głosu na ochrypły lub poczucie ucisku w gardle.

Najczęstsze przyczyny utraty głosu:

• Zapalenie krtani, tchawicy itp.

• Stan zapalny po infekcji: zapaleniu krtani, anginie

• Zaburzenie funkcjonowania krtani

• Alergia

• Zaburzenia rozwoju lub budowy krtani

• Miastenia

• Rak krtani

Jeśli utrata głosu stanowi objaw infekcji wirusowej (przede wszystkim działania wirusów paragrypy 1, RSV, adenowirusów i koronawirusów), pojawią się także inne dolegliwości: gorączka, szczekający kaszel, duszności itp.

Utrata głosu spowodowana infekcją górnych dróg oddechowych nie powinna trwać dłużej niż tydzień. Chory powinien stopniowo odzyskiwać głos. Jeśli po tym czasie domowe sposoby na bezgłos nie pomogą, należy bezwzględnie udać się do laryngologa.

Jak odzyskać głos – domowe sposoby

Utrata głosu spowodowana ostrym zapaleniem krtani i innymi chorobami dróg oddechowych wymaga wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. Zaleci on przyjmowanie leków przeciwzapalnych, odpoczynek oraz picie dużej ilości płynów. Jeśli dojdzie do zakażenia bakteryjnego, konieczna może się okazać antybiotykoterapia.

Podstawą leczenia afonii jest odpoczynek głosowy. Staramy się ograniczyć do minimum używanie strun głosowych. Pacjent powinien unikać kurzu, klimatyzowanych pomieszczeń i używek, przede wszystkim papierosów. Należy też zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza w pokoju, w którym chory dochodzi do zdrowia. Wilgotność powinna wynosić od 40 do 60 procent. Warto zaopatrzyć się nawilżacz powietrza.

Ulgę przyniosą też napary ziołowe, przede wszystkim napar z rumianku i szałwii. Obie te rośliny działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo, do tego niwelują obrzęk. Do przygotowanego naparu warto dodać liść mięty pieprzowej, która pobudzająca wydzielanie śliny. Podobne działanie wykazują pastylki do ssania na bazie wymienionych ziół, a także tych z porostem islandzkim czy propolisem.

Utrata głosu – kiedy do laryngologa?

Choroby wywołujące zmiany w obrębie strun głosowych mogą być niebezpieczne. Jeśli się przedłużają, niosą ze sobą ryzyko niedrożności dróg oddechowych. Co więcej, afonia bywa objawem chorób poważniejszych i bardziej długofalowych niż zapalenie krtani. Wśród nich można wymienić np. uszkodzenie krtani, guzy, obrzęk i porażenie strun głosowych czy zapalenie fałd głosowych.

Dysfonia i afonia są też objawami chorób typowych dla niektórych zawodów, takich jak nauczyciel, lektor, aktor itp. W zawodach tych częstym zjawiskiem jest przeciążenie głosu. Pacjenci ci znajdują się w grupie ryzyka rozwoju nowotworów krtani. Dlatego tak ważne jest, aby wszelkie niepokojące symptomy konsultowali z laryngologiem.

Należy też wspomnieć o utracie głosu o podłożu psychogennym. Zjawisko to może pojawić się w wyniku przewlekłego stresu, traumy, depresja, zaburzeń lękowych czy zmiany osobowości. Rzadziej afonia ma podłoże endokrynologiczne lub metaboliczne.

Kto leczy zaburzenia ludzkiego głosu?

W przypadku utraty głosu wywołanej infekcją itp. pomoże laryngolog. Jeśli problem ma poważniejsze podłoże, najlepiej udać się do lekarza foniatry. Foniatria to dziedzina otolaryngologii wyspecjalizowana w diagnostyce i leczeniu zaburzeń głosu.

W zależności od przyczyny afonii konieczna może być też pomoc innych specjalistów, np. logopedy, endokrynologa, alergologa czy psychoterapeuty.

Jak zregenerować głos?

Lekarz foniatra dopasowuje leczenie do źródła problemu pacjenta. Czasem wymaga to zmiany stylu życia, przede wszystkim rzucenia palenia i innych używek wpływających negatywnie na gardło i struny głosowe. Warto pamiętać, że problemy z głosem mają nie tylko palacze, ale też pacjenci nadużywający alkoholu.

Foniatra może też zalecić terapię farmakologiczną odpowiednio dobraną do stanu zdrowia pacjenta. Najczęściej stosuje się witaminy i pochodne adenozyny. W niektórych przypadkach spodziewaną poprawę daje leczenie glikokortykosteroidami. Wspomagająco w afonii stosuje się inhalacje, jonoforezę, rzadziej – elektrostymulacje.

W przypadku utraty głosu o podłożu psychogennym nie stosuje się farmakoterapii. Podstawą leczenia jest terapia foniatryczna oraz rehabilitacja głosu. Bardzo rzadko specjalista może wskazać korzyści z zastosowania leków uspokajających lub innych medykamentów stosowanych w zaburzeniach o podłożu psychicznym.

Na czym polega rehabilitacja głosu?

Rehabilitacja głosu opiera się na ćwiczeniach, których zadaniem jest poprawa i usprawnienie działania krtani. Obejmuje też zajęcia relaksacyjne oraz zajęcia z emisji głosu. Polegają one na nauce łączenia artykulacji, fonacji, używania rezonatorów, właściwej postawy ciała i prawidłowego oddychania. Po dokładnym poinstruowaniu przez fizjoterapeutę pacjent większość ćwiczeń może wykonywać samodzielnie w domu. Ważne, by były one systematyczne i prowadzone przez co najmniej kilka miesięcy.

Pacjenci, którzy w przeszłości mieli problem z utratą głosu, muszą szczególnie zadbać o profilaktykę. Dotyczy to także osób z opisanej wcześniej grupy ryzyka nowotworów krtani. Podstawą jest tzw. higiena dróg oddechowych, w której zakres wchodzą:

• Unikanie kontaktu z osobami chorymi

• Poddawanie się szczepieniom ochronnym

• Pamiętanie o higienie osobistej

• Wciąganie powietrza przez nos, nie przez usta

• Aktywność fizyczna

• Hartowanie organizmu

• Unikanie używek

• Unikanie miejsc zadymionych

Szczególną uwagę na dbałość o gardło i krtań powinny zwrócić osoby pracujące w hałasie. Takie warunki sprzyjają nadwyrężaniu strun głosowych. W miarę możliwości warto zadbać o zmianę środowiska pracy.

źródło: Materiał przygotowany we współpracy ze specjalistami kliniki laryngologicznej Mille Medica.