Eksmagazyn.pl

Filmów, które nawiązują do życia osób chorych psychicznie lub nawet ich drobnych natręctw czy problemów kompulsywnych jest wiele. W wielu bohaterach można bowiem znaleźć masę pojedynczych zachowań, które mogą nawiązywać do tych przypadłości.

Mimo, że osoby chore psychicznie stanowią niewielką część populacji to w każdym społeczeństwie mamy wiele stereotypów, które ich dotyczą. Co więcej, nadal istnieje przekonanie, że pobieranie porad psychiatrycznych to rzecz bardzo wstydliwa, chorych natomiast traktuje się jako osoby nieprzewidywalne i groźne dla otoczenia. Kino niejednokrotnie powiela te stereotypy, a tym samym jest krzywdzące dla tych ludzi oraz całego procesu leczenia. Zdarza się też, że takie osoby są przedstawiane np. jako groźni szaleńcy czy krwiożerczy psychopaci, tak jak miało to miejsce choćby w filmie „Psychoza”. To oczywiście wyjątki, jednak takie, które mogą wpłynąć na sposób postrzegania chorych.

Biorąc pod uwagę podejście do chorób psychicznych w filmach warto wziąć pod uwagę „Piękny umysł”, który stanowi opowieść o życiu genialnego matematyka i noblisty Johna Forbesa Nasha Jr. i jego zmaganiach ze schizofrenią. Jest tam ona pokazana jako stan zagubienia, krążenia po omacku między tym co rzeczywiste, a tym co wykreowane przez wyobraźnię. Film w wiarygodny sposób przedstawia też proces wychodzenia z choroby. Dzięki niemu możemy zobaczyć jak trudne jest wydostanie się ze szponów tej przypadłości i ile wymaga to poświęceń.

Podobne tematy są podjęte w filmie „Pająk”, który jest pozytywnie oceniany przez specjalistów. Głównie z tego powodu, że jego autorzy stosunkowo wiernie odtworzyli objawy i mechanizmy chorobowe. Stanowi on zapis skrzywionej rzeczywistości, w której porusza się chory psychicznie, jego samotności i zagubienia.

W filmie „Rain Man” poruszono natomiast problem autyzmu. Jego główny bohater – Ray (Dustin Hoffman) żyje we własnym świecie, będąc zamkniętym na innych ludzi i mając ogromne trudności z wyrażaniem uczuć. Podobne problemy ma także jego brat Charlie (Tom Cruise). Mimo iż jest zdrowy, przebojowy i robi karierę, to cechuje go emocjonalna oziębłość i nieumiejętność budowanie prawidłowych relacji międzyludzkich. W tym wypadku wspólna podróż zbliża jednak bohaterów i zmienia ich życie. To także film o potrzebie akceptacji przez najbliższych oraz trudach związanych ze zrozumieniem i przyjęciem odmienności chorej osoby.

Polskie kino również zna kilka takich historii. W „Dniu Świra” Marek Kondrat odgrywa rolę zwyczajnego, szarego obywatela, pozornie zdrowego, a jednak zmagającego się z całą masą obsesji, lęków i natręctw. W tym wypadku idealnie pokazane jest to, że każdy dzień i całe nasze życie może po prostu w pewnym momencie nabrać paranoidalnego wymiaru. Przez te manie i obsesje autorzy pokazują również manie i obsesje, które znaleźć można obok nas.

Zbliżone problemy ma bohater filmu „Lepiej być nie może” – nowojorski pisarz Melvin Udall (Jack Nicholson). Cierpi na zespół obsesyjno-kompulsywny, popularnie zwanym nerwicą natręctw. Jego samotne, precyzyjnie uporządkowane życie składa się z setek drobnych rytuałów i procedur. Ten film to idealne odzwierciedlenie zachowań kompulsywnych. Pojawia się m.in. obsesja czystości lub odmierzanie kroków w taki sposób, aby wypadały na co drugą płytkę chodnikową. Te zachowania zazwyczaj zauważają nawet osoby, które się z nimi mierzą, ale dzięki wykonywaniu tych czynności udaje im się rozładować napięcie i pozbyć się leku.

Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl